طوطی‌ها مانند سایر پرندگان مستعد ابتلا به انواع عفونت‌های باکتریایی هستند که می‌تواند بر سلامت آنها تأثیر بگذارد. یکی از شایع‌ترین و جدی‌ترین عفونت‌های باکتریایی که می‌تواند طوطی شما را تحت تأثیر قرار دهد، کلامیدیوز پرندگان است که به‌عنوان پسیتاکوز و تب طوطی نیز شناخته می‌شود.
یکی دیگر از عفونت‌های باکتریایی جدی که طوطی‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد، مایکوباکتریوز پرندگان است که می‌تواند منجر به عفونت سل در پرنده شود. هر دوی این عفونت‌ها در صورت مشاهده به موقع قابل درمان هستند. به عنوان یک صاحب طوطی، وظیفه شما این است که مراقب علائم بیماری باشید تا در صورت مشکوک شدن به بیماری، بتوانید درمان مناسبی برای پرنده خود دریافت کنید.
کلامیدیوز ( بیماری پسیتاکوزیس)
پسیتاکوزیس نوعی عفونت ریه است که توسط باکتری کلامیدیا پسیتاکی ایجاد می‌شود. کلامیدیا پسیتاکی معمولاً توسط پرندگانی از خانواده طوطی‌ها از جمله باجریگارها، طوطی برزیلی و پاراکیت حمل می شود. این بیماری را می‌توان به راحتی با آنتی بیوتیک درمان کرد. انسان‌ها معمولاً با استنشاق باکتری‌های موجود در پرهای ریخته شده، ترشحات و مدفوع به این بیماری از پرندگان آلوده مبتلا می‌شوند. انتقال از انسان به انسان بسیار نادر است. پسیتاکوز می‌تواند خفیف، متوسط یا شدید باشد. برخی از افراد ممکن است هیچ علامتی نداشته باشند. طوطی‌های مسن معمولاً واکنش‌های شدیدتری را تجربه می‌کنند. عوارض پسیتاکوز درمان نشده شامل التهاب مغز یا قلب است. این بیماری را می توان به راحتی با آنتی بیوتیک درمان کرد.
علائم بالینی بیماری پسیتاکوزیس
دوره کمون پسیتاکوزیس بین یک هفته تا یک ماه پس از مواجهه با بیماری است. علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تب
- سردرد
- کسالت عمومی
- دردهای عضلانی
- سرفه خشک
- تنگی نفس
درمان بیماری کلامیدیوز
پسیتاکوز با آزمایش خون و عکس برداری از قفسه سینه تشخیص داده می‌شود. درمان شامل آنتی بیوتیک است. علائم معمولا در عرض یک روز کاهش می یابد، اما باید دوره کامل دارو مصرف شود. پس از تشخیص پسیتاکوز و در صورت داشتن پرندگان خانگی دیگر، مهم است که آنها نیز بررسی و در صورت لزوم، پرندگان و محیط اطراف آنها را درمان کنید. هر پرنده بیمار را نزد دامپزشک خود ببرید تا امکان بررسی بیماری فراهم شود. به یاد داشته باشید که پرندگان سالم نیز ممکن است دارای باکتری باشند.
ابتلا به پسیتاکوز ایمنی ایجاد نمی کند، به این معنی که فرد یا پرنده‌ای که به طور منظم در معرض پرندگان آلوده قرار می‌گیرد می‌تواند دوباره بیمار شود. هیچ واکسنی برای این بیماری وجود ندارد.
پیشگیری از پسیتاکوزیس
اقدامات پیشگیرانه عبارتند از:
- از دست زدن غیر ضروری به پرندگان بیمار خودداری کنید.
- از تنفس هرگونه گرد و غبار ناشی از فضولات خشک شده پرندگان، پرها یا گرد و غبار قفس خودداری کنید.
- پرندگان بیمار را از بقیه پرندگان خانگی جدا کنید.
- پرندگان آلوده را با آنتی بیوتیک های مناسب حداقل به مدت یک ماه درمان کنید.
- قفس‌ها را با مواد ضدعفونی کننده مناسب شست و شو دهید، زیرا باکتری‌ها می‌توانند چندین ماه در پرها و فضولات زنده بمانند.
- برای جلوگیری از عفونت هنگام تمیز کردن قفس از ماسک و دستکش استفاده کنید.
- همیشه بعد از مراقبت از پرندگان دست‌هایتان را به خوبی بشویید.
بیماریزایی برای انسان‌ها
افرادی که پرندگان را به عنوان حیوان خانگی دارند، کارگران مرغداری و افرادی که در مرغداری‌ها یا فروشگاه‌های حیوانات خانگی کار می‌کنند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به پسیتاکوز هستند. با این حال، حتی تماس گاه به گاه با پرنده آلوده می تواند منجر به عفونت شود. گزارش هایی مبنی بر ابتلای برخی افراد به پسیتاکوزیس گزارش شده است، علیرغم اینکه هیچ تماسی با پرندگان ندارند.
مایکوباکتریوزیز ( سل پرندگان )
سل پرندگان (مایکوباکتریوز) در سراسر جهان یافت می‌شود و می‌تواند پرندگان خانگی، وحشی و اهلی را آلوده کند. دوره نهفتگی طولانی دارد. علائم بالینی ممکن است هفته ها یا ماه ها پس از قرار گرفتن در معرض بیماری ظاهر نشوند. پرندگان بالغ که سیستم ایمنی ضعیفی دارند و همچنین پرندگان جوان مستعد ابتلا به سل پرندگان (مایکوباکتریوز) هستند. سل پرندگان (مایکوباکتریوز) در پرندگان یک بیماری بسیار مسری است که توسط باکتری‌های مایکوباکتریوم ایجاد می‌شود. این بیماری ندول و گرانولوم در کبد و دستگاه گوارش می‌شود. سایر اندام‌ها نیز ممکن است تحت تأثیر قرار گیرند. علاوه بر این، سل پرندگان می تواند باعث بزرگ شدن شدید اندازه اندام‌ها شود.
نحوه انتقال مایکوباکتریوزیز
سل پرندگان (مایکوباکتریوز) توسط باکتری مایکوباکتریوم ایجاد می‌شود. این باکتری‌ها از طریق مصرف آب یا غذای آلوده، استنشاق ارگانیسم، تجهیزات و یا بستر آلوده به مدفوع پرنده بیمار، جوندگان، کنه و توسط کفش و لباس انسان‌ها منتقل شوند. عوامل استرس زا مانند ازدحام بیش از حد، حبس، و سوءتغذیه می‌تواند باعث پیشرفت بیماری شود.
علائم بالینی سل پرندگان
علائم این بیماری ممکن است در گونه‌های مختلف پرندگان متفاوت باشد. این علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- کاهش وزن
- ضعف
- کاهش تولید تخم
- اسهال سفید
- افزایش تشنگی
- پرهای کدر و/یا ژولیده
- شکم متورم
- زخم های پوستی
- افسردگی
- تحلیل ماهیچه سینه
- لنگش
- پارگی و خونریزی کبد به دلیل بزرگ شدن کبد
- مرگ ناگهانی
درمان مایکوباکتریوزیز
پرندگانی که مبتلا به مایکوباکتریوز، باید به مدت 12 ماه در قرنطینه قرار گیرند و موارد بهداشتی باید به خوبی رعایت شود. شخصی که مراقب پرنده است باید هنگام تمیز کردن قفس از دستکش و ماسک استفاده کند. سل پرندگان (مایکوباکتریوز) را می‌توان با چندین داروی ضد میکروبی که به صورت خوراکی مصرف می شود، درمان کرد. این بیماری به بسیاری از داروها مقاوم است. درمان این بیماری ماه‌ها و در برخی موارد بیش از یک سال طول خواهد کشید. بسیار مهم است که کاملا متعهد باشید و از برنامه درمانی دامپزشکی پیروی کنید. اگر پرنده به داروها پاسخ ندهد، دامپزشک ممکن است یوتانایز را پیشنهاد دهد.