پایین بودن سطح کلسیم در پرندگان یک مشکل جدی است که بسیاری از پرندگان آن را تجربه می‌کنند. کلسیم در بیش از 400 عملکرد حیاتی بدن نقش دارد. به ساخت و حفظ ساختار اسکلتی، استقامت بدن و حرکت مناسب ماهیچه‌ها کمک می‌کند و نقش مهمی در نحوه انتقال پیام‌های عصبی به همه قسمت‌های بدن ایفا می‌کند. کلسیم یکی از فراوان ترین مواد معدنی موجود در بدن است.
آیا می دانستید که 90 درصد کلسیم بدن در اسکلت یافت می‌شود؟ و اینکه 97 درصد پوسته تخم پرندگان از کلسیم تشکیل شده است؟ در پرندگان، کلسیم نقش زیادی در عملکرد آنزیم‌ها، تشکیل پوسته تخم، متابولیسم چربی ، انعقاد خون، انتقال عصبی و رشد عضلات و ترشح هورمون ها دارد. با توجه به عملکردهای فیزیولوژیکی متعددی که کلسیم از آن پشتیبانی می‌کند، کمبود کلسیم می تواند مشکلات جدی برای پرنده شما ایجاد کند.
هیپوکلسمی، اصطلاحی است که برای سطوح پایین غیر طبیعی کلسیم استفاده می‌شود. شایع ترین دلیل هیپوکلسمی، رژیم غذایی نامناسب و کمبود کلسیم در آن است. کاهش کلسیم در بدن پرنده می‌تواند به طور مستقیم بر قلب تأثیر بگذارد. همچنین عملکرد شناختی و نحوه استفاده بدن از سایر مواد مغذی را کاهش می‌دهد.
پرندگان مبتلا به کمبود کلسیم، دچار مشکلات عصبی از جمله کندن پرها و گاهی علائم جدی و تهدید کننده زندگی را نشان می‌دهند. در حالی که همه پرندگان در اسارت می‌توانند دچار این عارضه شوند اما طوطی خاکستری آفریقایی به طور ویژه بیشتر در معرض کمبود کلسیم هستند.
طوطی خاکستری آفریقایی تراکم استخوانی بیشتری نسبت به سایر گونه‌های طوطی دارد. تراکم استخوان بیشتر نیاز به کلسیم اضافی در رژیم غذایی دارد. و کاملا منطقی است که طوطی‌های خاکستری آفریقایی نیازمند یک مکمل کلسیم مناسب باشند.
علائم بالینی کمبود کلسیم در طوطی
- اختلالات قلبی
- کلسترول بالا به دلیل سنتز نامناسب آنزیم
- درد و انقباضات عضلانی ناشی از ضعف اعصاب
- نرمی استخوان در پرندگان جوان
- مشکل در بالا رفتن از دیواره قفس و حرکت به دلیل ضعف عضلانی
- از دست دادن تعادل
- عدم هماهنگی
- لرزیدن
- عصبی بودن
- پر کنی
- تشنج
بیشتر بخوانید: آشنایی با انواع بیماری های رایج در طوطی سانان
همه این اختلالات می‌توانند باعث ناراحتی و استرس زیادی شوند که به طور بالقوه منجر به ایجاد رفتارهای کلیشه ای و اختلالات عصبی در پرنده می‌شود. مسائلی مانند درد فیزیکی و درد عاطفی به راحتی می‌تواند منجر به رفتارهای چالش برانگیز مانند پرخاشگری، جیغ زدن و پر کنی شود.
درمان کمبود کلسیم در طوطی ها
سنتز کلسیم در بدن فرایند پیچیده‌ای دارد. بیشتر مواد مغذی با یکدیگر رابطه متقابل دارند و کلسیم هم از این امر مستثنی نیست. بدن برای جذب کلسیم به منیزیم و ویتامین D3 نیاز دارد. ویتامین D در اکثر غذاهایی که پرندگان می‌خورند به راحتی در دسترس نیست. هنگامی که پوست در معرض نور خورشید قرار می‌گیرد، ویتامین D را از کلسترول می‌سازد.
اگر مواد مغذی مکمل مناسب در دسترس نباشد، کلسیم به سادگی همراه با مدفوع از بدن خارج می‌شود. به همین دلیل بهتر است در کنار رژیم غذایی پرنده، یک مکمل کلسیم کامل را انتخاب کنید که حاوی منیزیم و ویتامین D3 باشد. برای بهترین نتایج جذب، تغذیه مکمل کلسیم را با غذاهای خام تازه و مرطوب مانند طیف متنوعی از سبزیجات، میوه ها، غلات خیس شده، دانه ها و آجیل در نظر بگیرید. به این ترتیب، می دانید که پرنده شما تمام دوز را مصرف می‌کند.
مکمل کلسیم کامل فقط باید 3 روز در هفته یا یک روز در میان ارائه شود. اگرچه تصور نمی شود مصرف بیش از حد کلسیم خوراکی در بیشتر موارد باعث ایجاد مشکلات بالینی شود، ویتامین D3 بیش از حد خوراکی می تواند باعث تجمع مضر کلسیم در بافت هایی مانند کلیه ها شود. مکمل ها باید با احتیاط مصرف شوند، به خصوص در گونه های حساس مانند طوطی‌های ماکائو. توجه داشته باشید اگر پرنده شما آنتی بیوتیک تتراسایکلین مصرف می کند، مصرف کلسیم را در طول درمان متوقف کنید.
پیشگیری از کمبود کلسیم با رژیم غذایی مناسب
به غیر از طوطی‌های خاکستری آفریقایی، به طور معمول کمبود کلسیم به دلیل رژیم غذایی نامناسب ایجاد می‌شود. ما شاهد کمبودهای متعدد مواد مغذی در پرندگانی هستیم که با تمام جیره های بذر تغذیه می شوند. اما، حتی اگر طوطی خود را یک پلت درجه یک را تغذیه می‌کنید، به خاطر داشته باشید که بسیاری از مواد مغذی در طول فرآیند پخت و پز از بین می‌روند. با این حال، متخصصان تغذیه پرندگان اغلب توصیه می‌کنند که تنها 40٪ از رژیم غذایی پرندگان از پلت‌ها تشکیل شود.
غذاهای خام سبزیجات نپخته، میوه‌ها، گیاهان، غلات تازه، دانه‌های خیس شده، آجیل و جوانه‌ها بخش اصلی جیره غذایی پرندگان را باید شامل شوند.
- سبزی‌ها : سبزیجات برگدار مانند کلم پیچ، سبزیجات و حتی صیفیجات سبز مانند بامیه، کلم بروکلی و کدو سبز همگی می‌توانند نیاز روزانه پرنده به کلسیم را تامین کنند. کلم، کرفس، هویج و نخود فرنگی همگی منبع غنی این ماده معدنی هستند.
- دانه‌ها : پرندگان عاشق دانه‌ها هستند و گاهی اوقات بسیاری از آنها تمام نیازهای غذایی پرنده را تامین می‌کنند. شما معمولاً می‌توانید از بادام، فندق که دارای اگزالات بسیار کم هستند، لوبیا قرمز، لوبیا چیتی (همیشه آنها را بپزید زیرا لوبیاهای خام دارای سمومی هستند که می‌توانند برای پرندگان سمی باشند)، کنجد و دانه‌های آفتابگردان برای وارد کردن مقادیر اضافی کلسیم در رژیم غذایی پرندگان مناسب می‌باشند.
- میوه‌ها : شما مجبور نخواهید بود پرندگان خانگی خود را به سختی متقاعد کنید تا این خوراکی‌های شیرین را بخورند. از انجیر گرفته تا پرتقال و حتی زردآلو مشخص شده است که مقدار قابل توجهی کلسیم در آنها وجود دارد و با توجه به سلیقه پرنده خود می‌توانید آن را در جیره غذایی او قرار دهید.
- سایر مواد غذایی غنی از کلسیم : جدای از این‌ها استفاده از مواد غذایی مانند چربی شیر، ماست، جو دوسر، پنیر و حتی گیاهانی مانند جعفری، ریحان، بابونه، انگور و یونجه باعث افزایش کلسیم در رژیم غذایی پرنده می‌شود.
مصرف بیش از اندازه کلسیم
کلسیم بیش از حد به همان اندازه کمبود کلسیم می‌تواند مشکل ساز باشد. بنابراین، تا زمانی که بیش از 3 بار در هفته از مکمل‌های کلسیمی استفاده نکرده اید مشکلی ایجاد نخواهد شد. توجه داشته باشید که باید اطمینان حاصل شود که همراه با کلسیم، پرنده مقدار مناسب ویتامین D3 را نیز دریافت می‌کند تا کلسیم دریافتی در بدن جذب شود. ساده ترین راه برای دریافت این ماده مغذی، قرار گرفتن در معرض نور خورشید است.
بنابراین، مطمئن شوید که طوطی شما به اندازه کافی در نور خورشید قرار می‌گیرد. دوم اینکه مصرف بیش از حد کلسیم بسیار آسان است و به اندازه سطح پایین کلسیم باعث آسیب می‌شود. اقدامات احتیطی را رعایت کنید و حتما با دامپزشک متخصص پرندگان در تماس باشید تا مطمئن شوید که طوطی شما درستی تغذیه می‌شود.
نتیجه گیری
کلسیم همراه با فسفر، سه چهارم کل مواد معدنی موجود در بدن پرنده را تشکیل می‌دهد. اغلب مقدار کلسیم در اسکلت یافت می‌شود. بنابراین این ماده معدنی نقش بسیار مهمی در سیستم اسکلتی ایفا می‌کند، اما برای بسیاری از عملکردهای بدن نیز ضروری است. به عنوان مثال، کلسیم در انقباض عضلانی، در هدایت پیام‌های عصبی، در انعقاد خون و البته در تشکیل پوسته تخم پرندگان نقش دارد. در پرندگان، پوسته تخم مرغ از 97 درصد کلسیم تشکیل شده است. بنابراین کلسیم برای پرندگان ضروری است، اما دانه‌ها و پلت‌های مخصوص پرندگان منابع بسیار ضعیفی از آن هستند. به این ترتیب، کمبود کلسیم در پرندگان شایع است.
منبع:
birdsupplies.com