تخم‌گذاری عروس هلندی - راهنمای نگهداری و تغذیه مناسب

عروس هلندی پرنده خانگی محبوبی است که به‌خاطر طبیعت مهربان، شخصیت بازیگوش و ظاهر جذابش معروف است. یکی از رفتارهای طبیعی عروس هلندی ماده تخم‌گذاری است. در این مطلب به بررسی تخم‌گذاری عروس هلندی و عوامل مرتبط با آن می‌پردازیم.

نشانه‌های تخم‌گذاری عروس هلندی

اگر عروس هلندی ماده رفتارهای غیرعادی از خود نشان می‌دهد یا کمی چاق به نظر می‌رسد، احتمالاً در حال آماده شدن برای تخم‌گذاری است. این واقعیت که ماده‌ها می‌توانند بدون حضور نر تخم‌گذاری کنند، برای بسیاری از افراد تعجب‌آور است. در برخی موارد، تخم‌گذاری بیش‌ازحد باعث بیماری پرنده می‌شود. بنابراین شناخت نشانه‌های تخم‌گذاری، به مراقبت بهتر از آن کمک می‌کند. در ادامه به بررسی نشانه‌های فیزیکی و رفتاری عروس هلندی پیش از تخم‌گذاری می‌پردازیم:

نشانه‌های فیزیکی

نشانه‌های فیزیکی‌ای که پیش از تخم‌گذاری عروس هلندی ظاهر می‌شوند شامل موارد زیر می‌باشند:

• افزایش وزن: وزن عروس هلندی‌هایی که تخم‌ها را حمل می‌کنند بیشتر از وزن معمولی است.
• ورم زیر شکم: گاهی‌اوقات پرنده‌ای که تخم حمل می‌کند در قسمت پایین شکم و اطراف مقعد ورم دارد.
• پف کردن پرها: داشتن پرهای نامنظم و پف‌کرده نیز از نشانه‌های اولیه بارداری عروس هلندی است.
• افزایش میزان مدفوع: افزایش میزان مدفوع نیز از علائم بارداری عروس هلندی است. در این زمان میزان مدفوع این پرنده پنج الی ده برابر بیشتر از حالت عادی می‌شود.
• حالت خمیده بدن: عروس هلندی تخم‌گذار احساس عاطفی بیشتری نسبت به پرنده نر دارد و اغلب در حالت مستی بوده و بدنش فرمی خمیده به خود گرفته است.

نشانه‌های رفتاری

درصورت آمادگی عروس هلندی ماده برای تخم‌گذاری، تغییراتی در رفتار آن اتفاق میفتند. تغییرات رفتاری پرنده پیش از تخم‌گذاری شامل موارد زیر می‌باشند:

• افزایش مصرف آب: مصرف آب عروس هلندی پیش از تخم‌گذاری افزایش می‌یابد.
• کاهش تحرک: عروس هلندی پیش از تخم‌گذاری تحرک بسیار کمی دارد. همچنین رفتارهایی غیرمعمول مانند دراز کشیدن کف قفس یا بالا نگه داشتن دم از خود نشان می‌دهد.
• خواندن: در برخی موارد عروس ماده در مدتی که تخم را حمل می‌کند آهنگ‌هایی بی‌صدا می‌خواند.
• پرخاشگری: عروس هلندی در طول دوره تخم‌گذاری برای حفاظت از خود و تخم‌ها پرخاشگر می‌شود.
• کاهش مصرف غذا: با نزدیک شدن به زمان تخم‌گذاری، پرنده ماده بیشتر به داخل لانه می‌رود و کمتر برای تغذیه از آن خارج می‌شود.

عوامل محرک تخم‌گذاری

عواملی که باعث تحریک تخم‌گذاری می‌شوند شامل تغییرات فصلی و هورمونی، و عوامل محرکی هستند که در ادامه آن‌ها را توضیح می‌دهیم:

• تغییرات فصلی: تغییرات فصلی باعث تولید هورمون‌های جنسی و بروز رفتارهایی ازجمله لانه‌سازی و جفت‌گیری می‌شوند. نشانه‌های اولیه‌ای که باعث تحریک عروس هلندی می‌شوند شامل افزایش نور روز و بارندگی هستند. پرندگانی که در قفس هستند و نور و شرایط ثابتی دارند، در هر زمانی احتمال دارد تخم بگذارند.
• محرک‌ها: انواع محرک‌ها می‌توانند عروس هلندی‌ها را وادار به تولید تخم کنند. گاهی‌اوقات، وجود وسایلی در قفس پرنده، آن را تحریک به تخم‌گذاری می‌کند. به‌عنوان مثال، قرار دادن لانه‌ای کوچک همراه با مواد فیبری مانند نوارهای کاغذی یا نی باعث تخم‌گذاری عروس هلندی می‌شوند. علاوه بر این، حمام مرتب نیز بدن پرنده را فریب می‌دهد و فکر می‌کند باران‌های بهاری فرا رسیده و زمان تولید تخم است.

سن تخم‌گذاری عروس هلندی

عروس هلندی معمولاً در 5 تا 6ماهگی به بلوغ می‌رسد. بااین‌حال، این پرنده تا 9-12ماهگی به بلوغ جنسی نمی‌رسد.

عروس هلندی در طول سال یک تا دو بار و در طول هر دوره تخم‌گذاری (کلاچ تخم‌گذاری) معمولاً دو تا هشت عدد تخم می‌گذارد. در این دوره، هر 48 ساعت یک تخم از بدن پرنده خارج می‌شود تا زمانی که دوره به اتمام برسد.

اقدامات پیش از تخم‌گذاری

پیش از تخم‌گذاری عروس هلندی باید به مواردی توجه کنید که به مراقبت بهتر از آن کمک می‌کنند. این موارد عبارت‌اند از:

• عروس هلندی ماده برای تخم‌گذاری به کلسیم نیاز دارد. بنابراین به رژیم غذایی این پرنده توجه کنید و مواد غذایی غنی از کلسیم مانند سبزیجات سبز برگ و سیب زمینی شیرین در رژیم غذایی او جای دهید. همچنین در قفس آن کف دریا (سپیداج) قرار دهید تا بتواند به آن نوک بزند.
• نور طبیعی را افزایش دهید و درصورت نیاز از نور مصنوعی نیز استفاده کنید.
• محیط قفس را گرم و مرطوب نگه دارید.
• یک جفت عروس هلندی به قفس بزرگ‌تری نیاز دارند که دارای جعبه‌ای تودرتو و فضای کافی برای ورزش باشد.
• به پرندگان خود اسباب‌بازی‌ها و غذاهای متنوع بدهید تا آن‌ها را تحریک کنید.
• از وجود آب کافی در قفس پرنده اطمینان حاصل کنید.

اقدامات پس از تخم‌گذاری

در ابتدا باید اطلاعات کافی درخصوص تخم‌گذاری عروس هلندی کسب کنید. عروس هلندی ماده ظرف یک یا دو هفته پس از جفت‌گیری تخم می‌گذارد. این پرنده تمام تخم‌های خود را یک‌جا نمی‌گذارد. بنابراین حدود هشت تا ده روز طول می‌کشد تا دوره تخم‌گذاری او تمام شود. اقداماتی که باید پس از تخم‌گذاری عروس هلندی انجام دهید شامل موارد زیر می‌باشند:

1. تهیه جعبه پرورش

پس از گذاشتن تخم‌ها، آن‌ها را بررسی کنید و اگر تخمی شکسته یا ترک خورده است، آن را بردارید. تخم‌های شکسته یا ترک‌خورده می‌توانند باعث گسترش باکتری‌ها و ایجاد بیماری‌ها و عفونت‌ها در پرنده خانگی شوند. اکنون یک جعبه پرورش تهیه کنید و کف آن را با مقداری چوب ریز پر کنید. تخم‌ها را داخل جعبه بگذارید و اجازه دهید عروس هلندی روی تخم‌ها بنشیند.

2. بررسی باروری تخم‌ها

پس از گذاشتن تخم‌ها، به بررسی بارور بودن آن‌ها بپردازید. اگر تخم‌ها بارور باشند، نقطه‌ای در مرکز تخم وجود دارد و رگه‌هایی از آن بیرون می‌آیند که نشان‌دهنده جنین هستند. تخم‌های بارورنشده شفاف هستند. حتی اگر تخم‌ها بارور نشده‌اند، تا پایان دوره جوجه‌کشی صبر کنید و هر روز یکی از آن‌ها را از لانه بیرون بیاورید.

به‌خاطر داشته باشید عروس ماده در طول دوره جوجه‌کشی تخم‌ها برای محافظت از تخم‌ها رفتاری تهاجمی نشان می‌دهد. بنابراین، درصورت مشاهده تغییرات رفتاری در این دوره، نگران نشوید.

بیماری‌های مرتبط با تخم‌گذاری

درست مانند انسان، خطرات خاصی در ارتباط با تولیدمثل در پرندگان نیز وجود دارند. اگر فکر می‌کنید عروس هلندی شما ممکن است یکی از بیماری‌های زیر را داشته باشد، فوراً به دامپزشک مراجعه کنید. بیماری‌های مرتبط با تخم‌گذاری عروس هلندی عبارت‌اند از:

سندرم هیپوکلسمیا

تخم‌گذاری به مقدار زیادی کلسیم نیاز دارد. پرندگانی که عمدتاً دانه می‌خورند بیشتر درمعرض ابتلا به این بیماری هستند؛ زیرا این رژیم‌ها دارای کمبود کلسیم می‌باشند. سندرم هیپوکلسمیا یا کمبود کلسیم می‌تواند باعث تخم‌ماندگی، تشنج و حتی مرگ پرنده شود.

تخم‌ماندگی

تخم‌ماندگی زمانی اتفاق میفتد که پرنده نتواند تخم را از بدنش خارج کند یا تخم بیشتر از حد معمول در سیستم تولیدمثل پرنده بماند و در بازه زمانی نرمال از بدن پرنده خارج نشود. یکی از دلایل اصلی تخم‌ماندگی، رژیم غذایی ناکافی یا نامتعادل است. کمبود مواد مغذی می‌تواند باعث نرمی پوسته تخم و درنتیجه گیر کردن آن در مجرای تخمک شود. اگر متوجه شدید پرنده شما کف قفس نشسته، مشکل تنفسی دارد یا در حال زور زدن است، احتمالاً دچار تخم‌ماندگی شده است.

تخم‌ماندگی به‌احتمال زیاد باعث مرگ پرنده می‌شود بنابراین باید در اسرع وقت برطرف شود. علائمی که باید موردتوجه قرار گیرند عبارت‌اند از:

• ضعف
• نشستن کف قفس
• زور زدن
• بیرون زدن تخم از مخرج پرنده
• مشکل در ایستادن
• مشکل در تنفس
• خونریزی از مخرج

پریتونیت ناشی از تخم

پریتونیت، بیماری‌ای است که می‌تواند در همه پرندگان رخ دهد، اما بیشتر در عروس هلندی شایع است. پریتونیت زمانی اتفاق میفتد که زرده تخم وارد حفره بدن پرنده می‌شود. این اتفاق در اثر پاره شدن تخم یا عدم تشکیل پوسته رخ می‌دهد. درنتیجه، شکم پرنده پر از مایع می‌شود و به‌دنبال آن مشکلات تنفسی و کاهش اشتها اتفاق میفتند.

علائم پریتونیت ناشی از تخم عبارت‌اند از:

• تورم شکم
• کاهش وزن
• ضعف
• بی‌حالی
• تجمع مایع در حفره شکم
• مشکل در تنفس
• درد
• مرگ ناگهانی

هیپرلیپیدمی

تولید بالای تخم می‌تواند منجر به افزایش غیرطبیعی لیپیدها و پروتئین‌ها در جریان خون پرنده شود. سطح بالای چربی می‌تواند باعث غلیظ شدن خون پرنده شده که منجر به سکته می‌شود.

پرولاپس کلواکال

پرولاپس کلواکال ممکن است برای پرنده‌هایی که مرتباً زور می‌زنند، اتفاق بیفتد. بنابراین، این بیماری معمولاً در پرندگان تخم‌گذار دیده می‌شود. این مشکل اورژانسی نیاز به مراقبت‌های دامپزشکی فوری دارد؛ زیرا می‌تواند باعث عفونت، خونریزی و مرگ شود.

علائم پرولاپس کلواکال عبارت‌اند از:

• کاهش مدفوع
• افسردگی
• زور زدن بیش‌ازحد
• پرهای پرزدار
• کاهش اشتها
• وجود خون در مدفوع

اگر عروس هلندی من روی تخم‌هایش نخوابید چه کاری انجام دهم؟

برای شروع، به‌خاطر داشته باشید عروس هلندی تا زمانی که تخم‌گذاری را کامل انجام ندهد روی تخم‌هایش نمی‌خوابد. اگر بعد از تخم‌گذاری یک یا دو تخم، شروع به خوابیدن روی آن‌ها نکرد، نگران نباشید. چند روز به او فرصت بدهید و اگر باز هم روی تخم‌ها نخوابید به بررسی موضوع بپردازید.

یکی از دلایلی که عروس هلندی روی تخم‌ها نمی‌نشیند بارور نبودن تخم‌ها است. یکی دیگر از دلایل، به بلوغ نرسیدن عروس ماده است. تخم‌گذاری پرنده به معنی بلوغ او برای بزرگ کردن بچه‌ها نیست. بنابراین ممکن است پرنده ازنظر تخم‌گذاری به بلوغ جنسی رسیده باشد، اما به‌قدری جوان باشد که به بلوغ کافی برای بزرگ کردن جوجه‌ها نرسیده باشد.

چقدر طول می‌کشد جوجه‌ها از تخم خارج شوند؟

جوجه‌های عروس هلندی معمولاً حدود 18 تا 21 روز پس از تخم‌گذاری از تخم خارج می‌شوند. بااین‌حال، این زمان می‌تواند بسته به عواملی مانند درجه حرارت و رطوبت در قفس، و همچنین سن و سلامت پرندگان والد، کمی متفاوت باشد. توجه به محیط نگهداری از تخم‌ها،‌ پایداری دما، گرمای کافی،‌ رژیم غذایی مناسب پرنده و دسترسی به آب کافی در طول دوره جوجه‌کشی بسیار مهم است. هنگامی که جوجه‌ها از تخم بیرون می‌آیند، به مدت چند هفته به تغذیه و مراقبت مکرر والدین نیاز دارند تا آماده ترک لانه شوند و شروع به کاوش در اطراف خود کنند.

مشاوره با کارشناسان آرون پت

عروس هلندی پرنده‌ای زینتی و بامزه است که در سن 6ماهگی تا یک‌سالگی به بلوغ جنسی می‌رسد. بااین‌حال، در برخی موارد تا 2سالگی تخم نمی‌گذارد. عوامل مختلفی ازجمله سن، رژیم غذایی، نور و شرایط لانه‌سازی بر تخم‌گذاری عروس هلندی تأثیر می‌گذارند. بنابراین مطالعه درخصوص عروس هلندی و مسائل مربوط به تخم‌گذاری این پرنده به شما کمک می‌کند راحت‌تر به پرورش این پرنده زیبا بپردازید. بنابراین اگر قصد پرورش این پرنده را دارید حتماً مرکز حیوانات خانگی آرون‌پت تماس بگیرید و از راهنمایی کارشناسان ما بهره‌مند شوید.

منابع:

cuteness.com

drcockatiel.com

cockatielcity.com

hepper.com

beautyofbirds.com