آیا دندان‌های سگ خود را بررسی کرده‌اید؟ مطمئن هستید که همه دندان‌هایش تراز هستند؟ اگر دندان‌ها هم‌تراز نباشند، ممکن است خوردن و بستن دهان را برای حیوان مشکل کنند، یا به سایر نقاط دهانش آسیب بزنند و باعث مشکلات جدی‌تری شوند. البته ناهنجاری دندانی سگ بسته به اینکه در چه مرحله‌ای است، با روش‌های مختلفی درمان می‌شود. در این مقاله، سه روش رایج برای درمان قطعی مال اکلوژن در سگ را بررسی می‌کنیم.
ناهنجاری دندانی سگ یا مال اکلوژن در سگ چیست؟
ناهنجاری دندانی سگ (Abnormally Positioned Canine Teeth) یا مال‌اکلوژن (Malocclusion) تراز غیرطبیعی دندان‌هاست که به‌خاطر از دست دادن نامناسب دندان‌های شیری یا درآمدن نامناسب دندان‌های بزرگ‌سالی ایجاد می‌شود.
شکل نامناسب قرارگیری دندان‌ها ممکن است خوردن و بستن دهان را برای سگ دشوار کند. اما چند روش درمانی برای تنظیم ناهنجاری دندانی وجود دارند.
استفاده از اسباب‌بازی، ابزارهای ارتودنسی و کاهش تاج دندان از رایج‌ترین روش‌های درمان مال اکلوژن در سگ هستند. برای تعیین مناسب‌ترین روش، باید با دامپزشک مشورت کنید.
در ادامه این مقاله بلاگ آرون‌وت، روش‌های مذکور را به‌طور مفصل بررسی می‌کنیم.
بیشتر بخوانید: علت بوی بد دهان سگ چیست؟ + راه‌های خانگی درمان بوی دهان سگ
درمان ناهنجاری دندانی سگ با اسباب‌بازی
دندان‌های نیش، یا همان دندان‌های بلند و خمیده سگ، به‌طور معمول نامرتب هستند. اگر نامرتبی این دندان‌ها خفیف باشد، توپ لاستیکی سخت یا اسباب‌بازی جویدنی لاستیکی، کمک زیادی به اصلاح دندان‌ها می‌کند.
این اسباب‌بازی‌های جویدنی را از فروشگاه‌های حیوانات خانگی یا داروخانه‌های دام‌پزشکی تهیه کنید. البته بهتر است پیش از هر اقدامی، با دامپزشک درباره ناهنجاری دندانی سگ مشورت کنید.
نکته دیگر اینکه به تناسب اسباب‌بازی جویدنی با اندازه سگتان توجه کنید! اگر اسباب‌بازی برای سگ خیلی کوچک باشد، ممکن است آن را قورت بدهد! اگرهم خیلی بزرگ باشد، ممکن است به دهانش آسیب بزند.
این اسباب‌بازی‌ها یا توپ‌های لاستیکی، زمانی بیشترین تأثیر را خواهند داشت که سگتان سه نوبت در روز، و هربار به‌مدت حداقل 15 دقیقه با آنها بازی کند.
برای ترغیب سگ به بازی با توپ یا اسباب‌بازی، آن را به‌عنوان تشویقی برای کارهای خوبش به او بدهید. راه دیگر اینکه خوراکی خوشمزه‌ای را در اسباب‌بازی جا بدهید تا سگ به‌عنوان پازل با آن سرگرم شود و جایزه‌اش هم رسیدن به آن خوراکی باشد!
اگر سگتان بیش از 45 دقیقه در روز با اسباب‌بازی‌های جویدنی بازی کند هم خوب است. هر چه این مدت بیشتر باشد، احتمال رفع ناهنجاری دندانی سگ و هم‌ترازی دندان‌ها بیشتر می‌شود.
بعد از اینکه سگتان یک تا دو هفته با توپ یا اسباب‌بازی جویدنی‌اش بازی کرد، دندان‌هایش را بررسی کنید. توصیه می‌شود قبل از اینکه سگ شروع به بازی با اسباب‌بازی لاستیکی‌اش کند، از دندان‌هایش عکس بگیرید. بعد از یک یا دو هفته، عکس دیگری بگیرید.
دو عکس را باهم مقایسه کنید. این‌طوری راحت‌تر می‌توانید درباره میزان بهبودی ناهنجاری دندانی سگ تصمیم بگیرید. عکس‌ها را به دامپزشک هم نشان بدهید.
در نهایت اگر هیچ بهبودی در تراز دندان‌ها با استفاده از اسباب‌بازی جویدنی مشاهده نکردید، می‌توانید سراغ روش‌های درمانی بعدی بروید.
درمان ناهنجاری دندانی سگ با ابزار ارتودنسی
شاید دامپزشک برای درمان مال اکلوژن در سگ استفاده از ابزارهای ارتودنسی را توصیه کند. در این روش، ابزاری در دهان سگ قرار می‌گیرد و دندان‌های غیرطبیعی را کم‌کم هم‌تراز می‌کند.
سطح شیب‌دار (Inclined Plane) از رایج‌ترین ابزارهای ارتودنسی برای سگ‌هاست. این ابزار را با نام بایت پلیت (Bite Plate) هم می‌شناسند.
استفاده از این ابزار را زمانی توصیه می‌کنند که دندان‌های نیش پایین به‌طور مستقیم به سوی دهان رشد می‌کنند، نه اینکه صرفا کمی به‌سمت بیرون زاویه داشته باشند.
دامپزشک‌ها به‌طور معمول توصیه می‌کنند در سنین 7 تا 9 ماهگی سگ، بایت پلیت در دهانش قرار بگیرد. این ابزار روی دندان‌های بالایی سگ گذاشته شده و دندان‌های نیش پایینی را به‌سمت درستشان هدایت می‌کند.
دامپزشک برای درمان ناهنجاری دندانی سگ به این روش، ابتدا حیوان را بیهوش می‌کند. سپس کامپوزیت اکریلیک دندان‌های بالایی سگ را می‌سازد. البته ابتدا دندان‌هایش را تمیز می‌کند تا شکل کامپوزیت درست دربیاید.
گاهی اوقات هم دامپزشک چیزی به‌نام سطح شیب‌دار تلسکوپی (Telescoping Inclined Plane) می‌سازد تا جلوی رشد فک سگ گرفته نشود.
بایت پلیت سگ هم درست مثل بایت پلیتی که برای انسان استفاده می‌شود، باید حساب تمیز نگه داشته شود. گاهی اوقات دامپزشک توصیه می‌کند برای تمیز کردن بایت پلیت سگ، به او آرام‌بخش داده یا حتی بیهوشش کنید.
اگر سگ چیز سفتی را گار گرفته و باعث جابه‌جا شدن بایت پلیت شده باشد، دامپزشک می‌تواند آن را تنظیم کرده و به حالت درستش دربیاورد.
نکته مهم اینکه اگر دندان‌های سگتان را به‌طور مرتب مسواک می‌زنید، شاید بایت پلیت کارتان را کمی دشوار کند. حتما درباره مسواک زدن سگی که بایت پلیت دارد، با دامپزشک مشورت کنید.
البته قرار نیست بایت پلیت تا همیشه در دهان سگ باقی بماند! وقتی دندان‌های سگ در جای مناسب قرار گرفته و ناهنجاری دندانی سگ برطرف شد، دامپزشک بایت پلیت را برمی‌دارد.
وقتی دندان‌های سگ تراز شدند هم می‌توانید تا چند ماه به استفاده از بایت پلیت ادامه بدهید تا مطمئن شوید مال اکلوژن در سگ برطرف شده است.
در این مورد هم حتما با دامپزشک مشورت کنید. به‌هیچ‌وجه از بایت پلیت برای سگتان به‌طور خودسرانه استفاده نکنید.
بیشتر بخوانید: بهترین راه ضدعفونی و تمیز کردن مسواک سگ چیست؟
درمان ناهنجاری دندانی سگ با کاهش تاج دندان
راه سوم برای درمان مال اکلوژن در سگ کاهش تاج دندان (Crown Reduction) است. تاج همان قسمت قابل‌مشاهده دندان است.
آسیب به تاج روی دندان نیش سگ می‌تواند دردناک باشد و چه‌بسا به سقف دهان حیوان هم آسیب بزند. این روش برای انواع مختلف مال اکلوژن در سگ مانند دندان‌های نیش با پایه باریک مفید است.
کاهش تاج دندان با جراحی انجام می‌شود. دامپزشک بخشی از تاج را برمی‌دارد تا پالپ (Pulp) یا همان ماده حساس داخل دندان آشکار شود.
سپس مقداری از پالپ را برداشته و کمی دارو روی بقیه پالپ می‌گذارد تا جلوی عفونت دندان را گرفته و به بهبودی کمک کند. بعد هم آن را می‌پوشاند.
اگر دندان‌های نیش پایینی سگ هم‌تراز نباشند، دامپزشک مقدار کافی از تاج را برمی‌دارد تا دندان‌ها به سقف دهان سگ برخورد نکنند.
به فرایند برداشتن مقداری پالپ، استفاده از دارو روی پالپ باقی‌مانده و ایجاد محافظ روی آن، پالپ درمانی حیاتی (Vital Pulp Therapy) می‌گویند.
حدود 6 تا 9 ماه بعد از جراحی کاهش تاج و پالپ درمانی حیاتی، دامپزشک رادیوگرافی دندان سگ را از شما خواهد خواست.
پالپ درمانی حیاتی همیشه موفقیت‌آمیز نیست. رادیوگرافی دندانی به دامپزشک کمک می‌کند تا میزان موفقیت جراحی کاهش تاج دندان را بررسی کند.
اگر پالپ درمانی حیاتی موفقیت‌آمیز نبود، دامپزشک جراحی را دوباره انجام می‌دهد تا ناهنجاری دندانی سگ برطرف شود.
جمع‌بندی
ناهنجاری دندانی سگ یا مال اکلوژن در سگ به ناهم‌ترازی دندان‌های حیوان می‌گویند. اگر به این ناهنجاری رسیدگی نشود، ممکن است دندانی که به شکل نادرست رشد کرده، به سقف دهان سگ آسیب بزند و باعث عفونت شود. در این مقاله بلاگ آرون‌وت، سه روش رایج درمان مال اکلوژن را بررسی کردیم. اگر پرسش دیگری در این زمینه دارید، زیر همین مقاله با ما در میان بگذارید.
منابع:
wikihow.com
functionalaestheticdentistry.com
سوالات متداول
آیا می‌توان شکل دندان‌های نیش سگ را تغییر داد؟
بله! تغییر شکل یا تراش مینای دندان، استفاده از سنباده ویژه دندان‌پزشکی برای جدا کردن مینای اضافی دندان نیش سگ است. برای انجام این کار، حتما به دام‌پزشکی مراجعه کنید.