واژه عقیم سازی به معنای جلوگیری از تولید مثل با کمک جراحی است. بسیاری از افرادی که از حیوانات خانگی نگهداری میکنند ترجیح میدهند از روش عقیم سازی جهت جلوگیری از بارداری و مشکلاتی که برای حیوان در زمان رسیدن به بلوغ جنسی ایجاد میشود جلوگیری کنند. اما عقیم سازی برای گربه های نر و ماده به دو شکل متفاوت انجام میشود؛ در واقع میتوان گفت عقیم سازی در گربه های نر با برداشتن بیضه ها انجام میشود؛ اما برای انجام این جراحی در گربه های ماده باید تخمدان ها برداشته شود.
علت جداکردن بیضه ها در گربه های نر به دلیل آن است که بیضه ها محل تولید هورمون های تستوسترون هستند بنابراین با جداسازی آنها این امر در بدن آنها کاهش میابد.
همچنین با جداسازی رحم و تخمدان ها در گربه ماده او دیگر قادر به بارداری نخواهد بود.
چرا باید گربه خود را عقیم کنیم؟
- بارزترین مزیت آن پیشگیری از بارداری ناخواسته است.
- عقیم کردن گربه به جلوگیری از عفونت رحم، سرطان رحم و پستان کمک میکند؛ و در گربه های نر خطر ابتلا به مشکلات پروستات را کاهش میدهد و احتمال ابتلا به سرطان بیضه را به طور کامل از بین میبرد. و در نهایت به داشتن عمر طولانی تر و زندگی شادتر آنها کمک میکند.
- به بهبود خلق و خوی آنها کمک میکند. کمتر پرسه میزنند و رفتارهای پرخاشگرانه کمتری نسبت به گربه های عقیم نشده از خود نشان می دهند. نرهای عقیم نشده برای یافتن جفت تقریبا هرکاری میکنند از جمله فرار از خانه، که آنها را در خطرآسیب دیدگی یا دعوا با سایر نرها قرار میدهد.
- همچنین گربه شما را از دچار شدن به بیماری های خطرناکی چون: لوسمی و نقص ایمنی در گربه ها در امان نگاه میدارد.
- باعث کاهش هزینه های درمانی می شود. هزینه عمل و جراحی گربه نر و ماده بسته به تکنیک های مورد استفاده و حتی کلینیکی که به آن مراجعه میکنید، متفاوت است؛ اما چیزی که مسلم است این است که هزینه جراحی همیشه به نسبت هزینه درمان مشکلاتی که در صورت عقیم نکردن ممکن است برای گربه شما اتفاق بیفتد، کمتر است.
بهترین زمان عقیم سازی گربه ها
بهترین زمان برای عقیم سازی گربه های نر و ماده معمولا در 6 ماهگی عقیم میشوند. به دلایل اجتماعی، بهداشتی و کنترل جعیت توصیه میشود این کار در سن 4 ماهگی انجام شود.
از زمان حدودا 4 ماهگی، بچه گربه ها به بلوغ جنسی میرسند و قادر به تولید مثل هستند. اغلب مردم به دلایل مختلفی تمایلی به تولید مثل از بچه گربه های خود ندارند و نمیخواهند به تعداد بچه گربه های ناخواسته اضافه کنند. عقیم کردن گربه ها نه تنها از بارداری ناخواسته جلوگیری میکند بلکه الگو های رفتاری ناخواستهی مرتبط با بلوغ جنسی را نیز مهار میکند.
برخی از افراد براین باور اشتباه هستند که عقیم سازی حیوانات، عملی ناسالم است؛ ولی درست برعکس این است.
عقیم کردن گربه ماده
در گذشته پیشنهاد می شد که تمام گربه های ماده حداقل یک بچه گربه داشته باشند. در حالی که کاملا غیر ضروری است و هیچ سودی برای گربه ندارد. بنابراین بهتر است گربه ماده، قبل از رسیدن به بلوغ جنسی عقیم شود. پس از رسیدن به بلوغ جنسی، گربه شروع به یافتن جفت می کند. چرخه‌های فعالیت جنسی معمولاً هر دو تا سه هفته یک‌بار اتفاق می‌افتند، و وقتی گربه‌ای در حال «صدا کردن جفت» است همانطور که از نامش پیداست، میتواند یک امر بسیار پر سر و صدا باشد! داروهای خاصی را می توان برای سرکوب چرخه جنسی استفاده کرد، اما برخی از آنها خطر عوارض جانبی قابل توجهی در گربه ها دارند و برای استفاده طولانی مدت توصیه نمی شوند. اگر قصد تولید مثل از بچه گربه ماده خود ندارید، عقیم شدن او باعث از بین رفتن رفتار جنسی، احتمال بارداری ناخواسته و خطر بیماری های مرتبط با دستگاه تناسلی در آینده می شود.
عمل عقیم‌سازی شامل بیهوشی عمومی و برداشتن تخمدان‌ها و رحم از طریق برشی است که روی پهلو یا شکم گربه ایجاد میشود. موی محل برش باید قبل از جراحی تراشیده شود و دامپزشک از شما می خواهد که از عصر قبل از بیهوشی، از غذا دادن به حیوان خودداری کنید. معمولاً بچه گربه شما می تواند همان روز به خانه برگردد و بخیه های پوستی تقریباً بعد از 7 تا 10 روز برداشته می شوند.
عقیم کردن گربه نر
عقیم کردن گربه نر به همان اندازه مهم است که عقیم کردن گربه ماده برای جلوگیری از بارداری ناخواسته اهمیت دارد. علاوه بر این، همه گربه های نر تمایل شدیدی به پرسه زدن، پرخاشگری نسبت به سایر نرها، جنگیدن و علامت گذاری قلمرو خود با پاشیدن ادرار (اغلب در داخل خانه!) دارند. این رفتار تهاجمی، یک گربه نر عقیم نشده را در معرض خطر بیماری‌های عفونی جدی مانند ویروس نقص ایمنی (ایدز) و ویروس لوسمی قرار میدهد که هر دو از طریق گاز گرفتن گربه منتقل میشوند.
عقیم کردن شامل برداشتن هر دو بیضه تحت بیهوشی عمومی از طریق یک برش کوچک در کیسه بیضه است. مانند عمل عقیم‌سازی، برای به حداقل رساندن عوارض احتمالی بیهوشی، خودداری از خوردن غذا، از عصر روز قبل ضروری است و بچه گربه معمولاً میتواند همان روز به خانه برود. معمولاً برش‌های پوستی برای عقیم کردن، آنقدر کوچک هستند که نیازی به بخیه نیست.
فرایند عمل به چه صورت است ؟
این جراحی بسیار سریع است و به گربه شما قبل از دریافت بیهوشی عمومی یک واکسن تزریق میشود که او را در خواب عمیقی فرو میبرد و به کاهش درد او کمک میکند. سطح اکسیژن و ضربان قلب حیوان خانگی شما همواره کنترل میشود. در حیوانات ماده برش دقیقا در روی شکم و دقیقا در زیرناف انجام می شود. دستگاه تناسلی و رحم و تخمدان از طریق این برش برداشته میشود سپس محل برش با دو لایه بخیه زیر پوست بسته میشود که به مرور زمان جذب بدن خواهد شد.
در گربه های نر، برشی روی کیسه های بیضه انجام میشود و از این طریق بیضه ها برداشته خواهد شد.
و معمولا بچه گربه شما میتواند همان روز به خانه برگردد و طی مدت 7 الی10 روز بخیه های او کاملا بهبود پیدا میکند.
آیا خطر و عوارضی وجود دارد؟
هرچقدر سن گربه شما پایین تر باشد احتمال عوارض و خطر کمتری وجود دارد؛ زیرا کنترل و مراقبت از گربه های با سن بالاتر، سخت تر است و احتمال عوارض پس از جراحی در آنها بیشتر است.
اما برخی از شایع ترین عوارض همانند التهاب، عفونت محل برش، باز شدن برش و تورم زیر پوست ناشی از خونریزی است؛ این عوارض میتواند با لیسیدن محل زخم توسط حیوان و یا ارام نبودن او پس از جراحی، بدتر شود.
حتما بخوانید: مزایا و معایب عقیم سازی حیوانات خانگی
آیا جراحی دردناک است؟
همانطور که انسانها درد را حس میکنند، در مورد حیوانات هم همینطور است و جراحی بدون درد نیست. اما امروزه روش های مدرنی برای کنترل درد وجود دارد. به همه حیوانات قبل از شروع جراحی و پس از جراحی داروی مسکن داده میشود و هدف این است که حیوانات را تا حد امکان راحت نگه دارند.
مراقبت های بعد از عمل
گربه ها معمولاً به سرعت از عمل عقیم سازی بهبود می یابند. ممکن است برای چند ساعت کمی خواب‌آلود باشند، اما در روز بعد، معمولاً دوباره بسیار سرزنده میشوند. بهتر است سعی کنید بچه گربه خود را برای یک یا دو روز، نسبتاً آرام نگه دارید تا زخم های داخلی اش کمی بهبود یابد. با این حال، اگر بچه گربه شما به طور غیرمعمول، ساکت یا کسل به نظر می رسد، باید با دامپزشک خود تماس بگیرید. همچنین، اگر بچه گربه شما شروع به لیسیدن یا خاراندن بیش از حد بخیه های پوستی کرد، با دامپزشک خود تماس بگیرید تا یک پانسمان یا یقه مخروطی مخصوص برای جلوگیری از آسیب رساندن به زخم تهیه کنید.
هنوز هم در مورد عقیم سازی تردید دارید؟
شاید شنیده باشید عقیم سازی موجب چاقی گربه شما میشود اما این یک باور اشتباه است. چاقی تنها به سبک زندگی و کیفیت و کمیت غذا مربوط میشود، نه عقیم سازی.
شاید بر این باور هستید که عقیم سازی رفتار گربه شمارا تغییر میدهد؛ اما واقعیت این است که نه تنها رفتار حیوان خانگی شما تغییر نمیکند، بلکه با از بین بردن فشار رفتارهای مرتبط با تولید مثل، او را شادتر و آرام تر میکند.
و شاید معتقد هستید گربه ماده شما قبل از عقیم شدن حتما باید بچه دار شده باشد اما واقعیت ماجرا این است که او هیچ احساس عاطفی ندارد.
اگر هم ازخطر بیهوشی میترسید، باید بدانید به لطف مراقبت های قبل بیهوشی و شرایط جراحی عالی در کلینیک ها، خطری گربه دلبندتان را تهدید نمیکند.
بنابراین در صورت تمایل می توانید از دامپزشک های متخصص آرون پت مشورت بگیرید و بدون ترس اقدام کنید.
در پایان تصمیم همیشه با شما خواهد بود ،اما مهمترین چیز این است که با آگاهی کامل تصمیم بگیرید.
منابع محتوا:
icatcare
weareallaboutcats
petable