سرگیجه در سگ یا بیماری دهلیزی چیست؟ + علائم، دلایل، تشخیص و درمان

آیا پیش آمده سگتان مدام دور خودش بچرخد یا نتواند تعادلش را حفظ کند؟ آیا به این علائم دقت می‌کنید، و می‌دانید ممکن است نشانه بیماری وخیمی باشند؟ همین تعادل نداشتن، یکی از شایع‌ترین علائم سرگیجه در سگ است. این نشانه را به‌هیچ‌وجه نباید نادیده بگیرید، چون نه‌تنها ممکن است به شرایط بدتری منجر شود، بلکه چه‌بسا ناشی از مشکلات مغزی در حیوان باشد! در این مقاله بلاگ آرون‌وت، توضیحات کاملی درباره سرگیجه یا بیماری دهلیزی ارائه می‌کنیم.

سرگیجه در سگ چیست و چه انواعی دارد؟

سرگیجه در سگ با نام بیماری وستیبولار (Vestibular Disease) یا بیماری دهلیزی هم شناخته می‌شود. سیستم دهلیزی، مسئول حفظ تعادل در حیوان است. اگر این سیستم مختل شود، باعث از دست رفتن تعادل و کج شدن سر حیوان خواهد شد.

بیماری‌ها و اختلالاتی که بر مغز یا ساختار داخلی گوش سگ‌ها تأثیر می‌گذارند، شایع‌ترین عامل ایجاد این اختلال هستند. در بیشتر موارد، بیماری دهلیزی کوتاه‌مدت و نسبتا خوش‌خیم است.

اما درگیری سیستم عصبی مرکزی حیوان، ممکن است تأثیر منفی گذاشته، و منجر به شرایط وخیم‌تری شود. به همین خاطر، باید برای تشخیص و درمان به‌موقع، حتما به دام‌پزشک مراجعه کنید.

سرگیجه در سگ یا بیماری وستیبولار ممکن است باعث از دست دادن تعادل و هماهنگی، حالت تهوع و کج شدن سر در حیوانات مبتلا شود. محرک‌های این اختلال هم از عفونت گوش تا سکته مغزی هستند.

سیستم دهلیزی به حیوان کمک می‌کند تعادلش را حفظ کند. دو بخش در این سیستم وجود دارند که با هم کار می‌کنند:

• بخش محیطی: این بخش از سیستم دهلیزی، به‌طور معمول در گوش حیوان قرار دارد. بخش محیطی به دلایل مختلفی مانند عفونت و واکنش به بعضی داروها در معرض خطر قرار می‌گیرد. بیشتر موارد سرگیجه در سگ هم به‌صورت محیطی است.
• بخش مرکزی: سرگیجه ناشی از درگیری سیستم عصبی مرکزی نادرتر است و چه‌بسا شدیدتر هم باشد. درمان این نوع بیماری دهلیزی هم سخت‌تر است. درگیری سیستم عصبی مرکزی نشان‌دهنده شرایط وخیمی مانند تومورهای مغزی، خونریزی در مغز یا بیماری‌های التهابی سیستم عصبی مرکزی است.

بیماری دهلیزی ایدیوپاتیک (Idiopathic) یا بیماری دهلیزی سگ مسن (Old Dog Vestibular Disease) هم از انواع بیماری وستیبولار است که بدون دلیل واضحی در سگ‌های مسن رخ می‌دهد.

حملات در این بیماری شدید بوده و به‌طور ناگهانی رخ می‌دهند. البته به‌طور معمول جای نگرانی نیست و به‌شرط مراقب‌های لازم، طی چند روز برطرف می‌شوند.

بیشتر بخوانید:
 تشخیص و درمان بیماری های گوش سگ | صفر تا صد مراقبت از گوش سگ

علائم سرگیجه در سگ چه هستند؟

علائم بیماری وستیبولار به هر علتی که باشد، تقریبا یکسان هستند. البته در بعضی انواع آن، حرکات چشم حیوان بیشتر و واضح‌تر، و تعادل نداشتن هم شدیدتر است.

این‌ها شایع‌ترین علائم سرگیجه در سگ یا بیماری دهلیزی هستند که باید جدی بگیرید:

• حرکت حیوان دور خودش
• روی زمین افتادن
• کج شدن سر او
• مدام تکیه دادن
• از دست دادن تعادل
• حرکت موزون کره چشم
• استفراغ حیوان

دلایل سرگیجه در سگ چه هستند؟

درباره انواع سرگیجه در سگ گفتیم؛ پس دلایل مختلفی هم دارد. محرک‌های بیماری دهلیزی محیطی با شرایطی که باعث بیماری دهلیزی مرکزی می‌شوند، فرق دارند.

بیماری دهلیزی محیطی بیشتر ناشی از این دلایل است:

• عفونت گوش
• عفونت یا التهاب عصب جمجمه
• آسیب به گوش یا سر حیوان
• پولیپ
• سوراخ شدن پرده گوش
• واکنش به آنتی‌بیوتیک‌ها

بیماری دهلیزی مرکزی هم ناشی از این دلایل است:

• خونریزی در مغز
• تومور مغزی
• عفونت قارچی ساقه مغز
• عفونت یا بیماری التهابی

بیشتر بخوانید: عفونت مخمری در گوش سگ چیست؟ + دلایل، علائم، درمان و پیشگیری عفونت قارچی

سرگیجه در سگ چگونه تشخیص داده می‌شود؟

بیشتر موارد سرگیجه در سگ نسبتا خوش‌خیم هستند، اما ممکن است ناشی از اختلالات خطرناکی مانند خونریزی در مغز و سرطان هم باشند. بنابراین با مشاهده علائم آن، بهتر است بلافاصله به دام‌پزشک مراجعه کنید.

دام‌پزشک در چنین مواردی معاینه‌ای عمومی، از جمله معاینه گوش و آزمایش‌های عصبی انجام می‌دهد تا منشا اختلال را پیدا کند.

مسلما سوابق وضعیت سلامتی حیوان را هم از شما خواهد خواست، چون بعضی داروها یا در مواردی، بعضی واکنش‌های آلرژیک، علائم بیماری دهلیزی یا سرگیجه در سگ را تقلید می‌کنند.

اگر دام‌پزشک به درگیری سیستم عصبی مرکزی مشکوک بشود، از ام‌آرآی یا سی‌تی اسکن استفاده می‌کند تا تصویر واضح‌تری از ساختار مغز حیوان داشته باشد.

اشعه ایکس به تشخیص بهتر هرگونه مشکلی در ساختار استخوانی گوش حیوان کمک می‌کند. چه‌بسا همین مشکل، وضعیت عمومی حیوان را تحت‌تأثیر قرار داده باشد.

آزمایش‌های خون معمول مانند آزمایش بیوشیمی (Biochemical Profile) و شمارش کامل خون (Complete Blood Count) هم به یافتن هرگونه عفونت یا عدم‌تعادل در خون کمک می‌کنند.

سرگیجه در سگ چگونه درمان می‌شود؟

درمان اختلال سرگیجه در سگ به علت اصلی آن بستگی دارد. یکی از شایع‌ترین علل بیماری دهلیزی محیطی عفونت گوش داخلی است.

در چنین مواردی، یک دوره مصرف آنتی‌بیوتیک برای ریشه‌کن کردن عفونت تجویز می‌شود. اگر سگتان حالت تهوع یا اضطراب هم داشته باشد، داروهای ضدتهوع، داروهای بیماری حرکت (Motion Sickness) و آرام‌بخش هم تجویز می‌شوند.

اگر اختلال در سیستم دهلیزی ناشی از تومور، پولیپ یا چنین مواردی باشد، این ضایعات قبل از کاهش علائم، با جراحی برداشته می‌شوند.

اگر سگتان داروهایی مصرف می‌کند که به احتمال زیاد علت اصلی اختلال سرگیجه در سگ هستند، مصرف آن داروها هم متوقف خواهد شد.

بعضی دام‌پزشک‌ها گیاهانی مانند بابونه، سنبل‌الطیب و گل ساعتی هم برای تسکین و آرامش حیوان توصیه می‌کنند. اما هیچ‌کدام از این گیاهان و مکمل‌ها را بدون مشورت دام‌پزشک به سگتان نخورانید!

به‌طور معمول، از بین بردن علت زمینه‌ای، خود اختلال را هم از بین می‌برد. البته درگیری سیستم عصبی مرکزی هم ممکن است بر این وضعیت تأثیر منفی بگذارد.

سرگیجه در سگ به‌ندرت برای حیوان دردناک است، اما گاهی اوقات او را سردرگم و آشفته می‌کند. بهتر است محیط زندگی او طی دوره نقاهت، آرام و ساکت باشد.

دوره بهبود، بسته به علت اصلی بیماری دهلیزی ممکن است از دوسه روز تا چند هفته طول بکشد. نکته بسیار مهم اینکه در چنین شرایطی، سگ‌ها حرکت‌های روزمره را هم نمی‌توانند به‌راحتی انجام بدهند، پس آب و غذا را در دسترس‌شان بگذارید. 

بیشتر بخوانید: عفونت گوش در کوکر اسپانیل + راهنمای کامل علائم، علت‌ها، پیشگیری و درمان

جمع‌بندی

در این مقاله بلاگ آرون‌وت به سرگیجه در سگ یا بیماری دهلیزی یا بیماری وستیبولار پرداختیم. این وضعیت بسته به علت اصلی آن، درمان‌های مختلفی دارد، اما علائم آن تقریبا در همه موارد یکسان است.

اگر متوجه شدید سگتان تعادل لازم را ندارد، دور خودش می‌چرخد یا سرش را تکان می‌دهد، او را بلافاصله به دام‌پزشکی برسانید.

دام‌پزشکان و متخصصان تشخیص و درمان بیماری‌های حیوانات در مجموعه تخصصی آرون هم آماده هستند تا پاسخگوی پرسش‌های شما درباره بیماری‌های سگ، گربه و سایر حیوانات خانگی باشند.

منابع:

wagwalking.com

ardmoreah.com

matthews.carolinavet.com