ما عاشق گربه‌ها هستیم! حتی وقتی مجبور می‌شویم با جنبه‌های نه‌چندان خوشایند آنها، مثل گانک یا کثیفی‌های چشم سروکله بزنیم. اما این‌ها کاملا طبیعی هستند، و برای همه گربه‌ها پیش می‌آیند. پس بهتر است فورا تمیزشان کنیم تا هم ظاهر قشنگ پت‌مان حفظ شود، و هم چشم‌هایش سالم بمانند. در این مقاله بلاگ آرون‌وت، راهنمای گام‌به‌گام تمیز کردن چشم گربه را برایتان آماده کرده‌ایم.
دقیقا چه چیزی باعث گانک یا کثیفی‌های چشم گربه می‌شود؟
در این بخش به دلایل رایج ترشح چشم گربه می‌پردازیم که باعث به وجود آمدن کثیفی‌های چشم میشوند. این ترشحات را میان عموم مردم، با نام‌های گانک (Gunk) یا بوگر (Booger) هم می‌شنویم.
التهاب ملتحمه
کنژنکتیویت (Conjunctivitis) یا التهاب ملتحمه را با نام چشم صورتی هم می‌شناسند. این وضعیت، التهاب غشای مخاطی است که پلک‌های بالا و پایین گربه را می‌پوشاند.
در کنژنکتیویت، چشمهای گربه متورم و قرمز میشوند. چه‌بسا به‌خاطر حساسیت به نور، چشم‌هایش تاب هم بخورند. در این بیماری چشم، ترشحات مخاطی شفاف یا سبز و زرد از چشم خارج میشوند.
عفونت دستگاه تنفسی فوقانی
عفونت دستگاه تنفسی فوقانی (Upper Respiratory Tract Infection) که به‌اختصار URI یا URTI هم گفته می‌شود، ناشی از این ویروس‌ها و بیماری‌هاست:
- کلسی‌ویروس گربه‌سانان (Feline Calicivirus)
- هرپس‌ویروس گربه‌سانان (Feline Herpesvirus)
- مایکوپلاسما (Mycoplasma)
- کلامیدیوز (Chlamydiosis)
- بوردتلا (Bordetella)
ترشح از بینی و چشم، عطسه و سرفه از رایج‌ترین علائم عفونت دستگاه تنفسی فوقانی در گربه‌ها هستند.
اپی‌فورا
اپی‌فورا (Epiphora) از شایع‌ترین دلایل آبریزش چشم‌هاست. این وضعیت در نژادهای براکیسفالیک (Brachycephalic)، یعنی گربه‌هایی که صورت صافی دارند، رایج‌تر است.
اپی‌فورا ممکن است ناشی از این وضعیت‌ها هم باشد، که در هر دو صورت، برای درمان باید به دامپزشک مجرب مراجعه شود:
- دیستیکیا (Distichia) یا چرخش مژه‌ها به داخل
- انتروپیون (Entropion) یا برگشت پلک‌ها به داخل
اختلال قرنیه
چند مشکل مختلف در قرنیه گربه ایجاد می‌شود که ممکن است باعث ترشح بیش از حد چشم شوند. رایج‌ترین این اختلال‌ها عبارت‌اند از:
- زخم قرنیه (Corneal Ulcer)
- التهاب قرنیه (Corneal Inflammation)
هر دوی این وضعیت‌ها باعث تحریک چشم گربه میشوند. التهاب، تیرگی چشم، پلک زدن بیش از حد و آبریزش چشم هم از علائم این مشکلات به شمار می‌روند.
خشکی چشم
شاید فکر می‌کنید اگر گربه‌ای خشکی چشم (Dry Eye) داشته باشد، ترشحی وجود نخواهد داشت! اما خشکی چشم هم باعث ترشح می‌شود، و علت آن تحریک ناشی از این خشکی است.
رایج‌ترین علائم خشکی چشم، قرمزی، پلک زدن بیش از حد و چشمک زدن و التهاب هستند. در چنین حالتی، گانک چشم گربه زرد، سبز یا سفید کدر است. اگر خشکی چشم درمان نشود، ممکن است به نابینایی حیوان منجر شود.
یوئیت
یوئیت (Uveitis) التهاب بافت یوه چشم یا لایه میانی چشم است که همان ساختار داخلی چشم گربه را تشکیل می‌دهد. این وضعیت ممکن است ناشی از مشکلات ایمنی، ضربه، عفونت یا سرطان باشد.
یوئیت در بعضی موارد باعث سوزش و درد چشم گربه شده، و منجر به ترشح می‌شود. در چنین وضعیتی، باید بلافاصله به دامپزشکی مراجعه کنید.
آلرژی
بعضی گربه‌ها به گرده گل یا سایر محرک‌های موجود در هوا، مانند عطر، گردوغبار و کنه حساسیت دارند. کسانی که به آلرژی‌های محیطی دچار میشوند، به‌خوبی می‌دانند که این حساسیت‌ها با چشمها چه می‌کنند!
علاوه بر موارد مذکور، مشکلات دیگری هم برای چشم گربه پیش می‌آیند؛ مانند پلک سوم یا اشیای خارجی که به چشم حیوان راه پیدا می‌کنند.
اگر مشکوک شدید که مشکلی برای چشم پت دوست‌داشتنی‌تان پیش آمده، بلافاصله او را به دامپزشکی برسانید تا معاینه و تشخیص حرفه‌ای انجام شود. گاهی اوقات مشکلات به‌ظاهر ساده، عواقب ناخوشایندی به‌دنبال دارند!
تمیز کردن چشم گربه از گانگ یا بوگر در 6 مرحله
قبل از اینکه سراغ تمیز کردن چشم گربه بروید، مقدماتی را باید آماده کنید. در این قسمت، چند نکته مهم برای این آماده‌سازی را با شما در میان می‌گذاریم:
- از شخص دیگری هم برای تمیز کردن چشم گربه کمک بگیرید. البته این مورد اختیاری است، اما برای بعضی گربه‌ها، ضروری به شمار می‌رود.
- حوله یا پتوی بزرگی تهیه کنید که گربه را داخلش بپیچید.
- آب گرم و استریل‌شده
- پدهای پنبه‌ای، گاز یا پارچه تمیز
- خوراکی و اسباب‌بازی برای تشویق پت
نکته بسیار مهم اینکه تمیز کردن چشم گربه باید در فضای آرامی انجام شود. گاهی اوقات میتوانید پت خود را با بازی حسابی خسته کنید، و سپس سراغ تمیز کردن بروید.
خود شما هم باید خیلی آرام و صبور باشید. اگر هیجان زیادی داشته باشید، ممکن است پت‌تان حس‌وحال شما را بگیرد و اجازه تمیز کردن چشم‌هایش را ندهد.
وقتی همه این نکته‌ها را رعایت کرده، و وسائل لازم را آماده کردید، تمیز کردن چشم گربه را شروع کنید. این شش مرحله را با هم مرور می‌کنیم:
بیشتر بخوانید: بلفاریت در گربه چیست؟ راهنمای تشخیص و درمان التهاب چشم گربه
1. آب آماده کنید
بهتر است از آب استریل‌شده استفاده کنید. برای استریل کردن، آب معمولی را در خانه بجوشانید، و در دمای اتاق خنک کنید. سپس آب را در کاسه تمیزی بریزید و در دسترس بگذارید.
2. مواد تمیزکننده را آماده کنید
میتوانید از گاز، پدهای پنبه‌ای یا دستمال تمیز برای تمیز کردن چشم گربه استفاده کنید. گلوله‌های پنبه‌ای به‌طور معمول گیر می‌کنند و تکه‌هایشان روی صورت گربه باقی می‌ماند.
البته پنبه‌هایی هم برای تمیز کردن چشم گربه هستند که ریزش ندارند. برای خرید آنها، به فروشگاه‌های حیوانات خانگی یا داروخانه‌های دامپزشکی مراجعه کنید.
هرکدام از آنها را که برای تمیز کردن انتخاب می‌کنید، باید نرم و لطیف باشد، تا چشمهای گربه را تحریک نکرده و خراش ندهد.
3. پت خود را آماده کنید
این قسمت کار، به پت شما بستگی دارد. اگر بچه گربه آرام و راحتی است، میتوانید به‌تنهایی، و حتی بدون استفاده از حوله یا پتو، چشم‌هایش را تمیز کنید. در این حالت، گربه را به‌شکلی که هم برای خودتان و هم او راحت‌تر است، روی پاهایتان بگذارید.
اما اگر فکر می‌کنید پت‌تان بی‌حرکت نمی‌نشیند، یا بدخلقی میکند، حتما از کمک فرد دیگری، یا پتو و حوله استفاده کنید. گربه خود را در حوله بپیچید. با این روش میتوانید او را نگه داشته، و از چنگال‌هایش هم در امان باشید!
بعضی گربه‌ها اصلا پتوپیچ شدن را دوست دارند، چون احساس امنیت به آنها می‌دهد. فقط مطمئن شوید که اندازه حوله یا پتو برای گربه شما مناسب است.
4. تمیز کردن چشم گربه را شروع کنید
حالا که پت‌تان آماده شده، پنبه یا هر چیزی را که برای تمیز کردن چشم گربه استفاده می‌کنید، در آب گرم و استریل‌شده خیس کرده، و آب اضافی را فشار بدهید.
از گوشه چشم شروع کرده، و به‌سمت دیگر چشم پاک کنید. برای چشم بعدی، از پد تازه یا گوشه دیگری از دستمال استفاده کنید. آن را دوباره خیس کرده، و چشم را پاک کنید.
مراقب باشید که به‌طور تصادفی، تکه‌های کثیفی یا گانک را داخل چشم گربه نبرید، چون ممکن است باکتری‌ها را پخش کرده، و باعث عفونت شود.
اگر بوگرها یا ترشحات خشک‌شده سفت هستند، قبل از تمیز کردن چشم گربه خود، پد مرطوب را یک دقیقه یا بیشتر روی محل موردنظر کمی فشار بدهید تا گانک‌ها شل شوند.
دستمال‌های مرطوب ویژه چشم هم در داروخانه‌های دامپزشکی و فروشگاه‌های حیوانات خانگی پیدا میشوند. فقط مطمئن شوید که دستمال مرطوبی که استفاده می‌کنید، ویژه چشم حیوانات است، و الکل ندارد.
5. از پماد چشم استفاده کنید
وقتی گانک‌ها تمیز شدند، از قطره یا پماد چشمی که دامپزشک تجویز کرده، استفاده کنید. به‌طور کلی، بهتر است همیشه قبل از استفاده از هر دارویی، چشمهای پت خود را تمیز کنید تا تأثیر بیشتری داشته باشد.
نکته بسیار مهم اینکه هرگز از قطره‌های چشمی انسان، یا حتی قطره‌ای که برای عفونت قبلی چشم گربهتان بوده، استفاده نکنید. برای انتخاب قطره یا پماد چشمی مناسب، حتما با دامپزشک مشورت کنید.
6. او را با خوراکی و اسباب‌بازی تشویق کنید
وقتی تمیز کردن چشم گربه تمام شد، نوبت به تشویق او می‌رسد! از خوراکی‌ها یا اسباب‌بازی‌های تشویقی گربه استفاده کنید تا خاطره خوبی از رسیدگی به چشمها، برایش رقم بخورد.
بیشتر بخوانید: عفونت چشم گربه چیست؟ علل، علائم، تشخیص، درمان و پیشگیری
جمع‌بندی
بیشتر گربه‌ها مدام دچار گانک میشوند، و جای نگرانی نیست. با استفاده از این راهنمای گام‌به‌گام آرون‌وت، میتوانید چشم گربه را به‌صورت حرفه‌ای تمیز کنید. اما اگر ترشحات خیلی بیشتر از حد معمول شدند، ممکن است علامت بیماری باشد. در چنین مواقعی، حتما پت خود را به دامپزشکی ببرید.
مجموعه درمانی دامپزشکی آرون، با حضور تعدادی از بهترین دام‌پزشکان و متخصصان درمان و تربیت حیوانات خانگی، آماده خدمت‌رسانی به شما، و رسیدگی درجه‌یک به پت دلبندتان است. اگر هم سؤالی درباره تمیز کردن چشم گربه خود دارید، حتما زیر همین مقاله، با کارشناس‌های آرون در میان بگذارید.
منابع:
petkeen.com
wikihow.com
سوالات متداول
آیا حتما باید بوگرهای چشم گربه را تمیز کنم؟
بله! باید این کار را انجام بدهید؛ بهویژه اگر مجرای بینی گربهتان کوچک است. چنین بینیهایی باعث فشار بیشتر به داخل، و تخلیه زیادی از چشم میشوند.
چگونه میتوانم چشمهای پتم را با مواد طبیعی تمیز کنم؟
دراینباره حتما با دامپزشک مشورت کنید. اما اگر محصولات تمیزکننده ویژه گربه در دسترستان نیستند، میتوانید از کمپرس گرم استفاده کنید. آب گرم به تمیز کردن چشم گربه کمک میکند.
آیا برای تمیز کردن چشم گربه باید به دامپزشکی مراجعه کنم؟
اگر خودتان به هر دلیلی نمیتوانید گانک چشم گربه را تمیز کنید، او را به دامپزشکی ببرید. نکته مهم اینکه اگر احتیاط لازم را نداشته باشید، یا چشمها را بهدرستی تمیز نکنید، ممکن است به پت خود آسیب رسانده و باعث عفونت شوید!